Tips

PGS 37: veiligheidseisen voor lithium-houdende energiedragers

In PSG 37 staan de eisen voor het veilig opslaan van lithium batterijen en accu’s en veilige omgang met Energie Opslag Systemen (buurtbatterijen). Hoewel het gebruik en de opslag van lithium-houdende energiedragers normaal gesproken veilig zijn, kan er door beschadiging of andere oorzaak brand- en explosiegevaar ontstaan. PGS 37 geldt voor elk bedrijf dat met Energie Opslag Systemen werkt of lithium-houdende energiedragers opslaat. Maatregelen gaan over veiligheidsvoorzieningen, opslaghoogte en temperatuur in de ruimte.

PGS 37 in het kort

  1. In PGS 37 staan veiligheidseisen voor lithium-houdende energiedragers
  2. PGS 37 is vanaf 2024 wettelijk van kracht en bestaat uit PGS 37-1 en PGS 37-2
  3. PGS 37-1 gaat over eisen voor veilige omgang met energiesystemen op locatie
  4. PGS 37-2 geldt voor bedrijven die lithium-houdende energiedragers opslaan, zoals verkopers, distributiecentra, opslagbedrijven en inzamel- en recyclebedrijven
  5. Bij de opslag van batterijen kan door verschillende oorzaken brand- of explosiegevaar ontstaan
  6. De maatregelen in PGS 37 verschillen per type bedrijf, activiteit en situatie

PGS 37: veilige omgang met en opslag van lithium-houdende energiedragers

PGS 37 is een richtlijn voor veilige omgang met Energie Opslag Systemen (buurtbatterijen) en veilige opslag van lithium batterijen en accu’s. PGS 37 bevat eisen en maatregelen voor het veilig opslaan van deze energiedragers. Doel van de richtlijn is de kans op een incident en de gevolgen daarvan zo klein mogelijk te houden.

Voorganger: Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 15

De PGS 37 norm is in 2023 gepubliceerd. Tot die tijd werden voor de opslag van lithium ion batterijen en lithium ion accu’s vaak de veiligheidseisen van PGS 15 gehanteerd. Dit document van de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen gaat over de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen. Officieel vielen batterijen en accu’s niet onder PGS 15.

PGS 37-1 voor opslagsystemen, PGS 37-2 voor energiedragers

PGS 37 is opgesplitst in twee delen:

  • PGS 37-1: opslag van elektriciteit in Energie Opslag Systemen (EOS)
    Van een Energie Opslag Systeem is sprake bij een vermogen van minstens 20 kilowattuur. Bij PGS 37-1 gaat het om eisen voor veilige omgang met energiesystemen die op een locatie in werking zijn. Buurtbatterijen zijn hiervan het meest bekende voorbeeld.
  • PGS 37-2: tijdelijke opslag van lithium-houdende energiedragers
    Lithium-houdende energiedragers zijn onder andere batterijen en accu’s voor apparatuur en voertuigen. Denk aan telefoons, laptops, e-bikes en hybride of vol-elektrisch auto’s. Wanneer een EOS (zie PGS 37-1) wordt ingenomen vanwege end-of-life valt deze ook onder PGS 37-2.

PGS 37-2 relevant voor Stichting OPEN en ketenpartners

Omdat de activiteiten van Stichting OPEN en onze ketenpartners zich onder andere richten op de opslag van energiedragers is voor onze doelgroep alleen PGS 37-2 relevant. PGS 37-1 is vooral relevant voor installateurs van buurtbatterijen, omwonenden, gemeenten en hulpdiensten.

Voor deze bedrijven geldt PGS 37-2:

De PGS 37-2 geldt voor ieder bedrijf dat iets doet met lithium batterijen en/of accu’s. Hierbij kan het gaan om:

  • Nieuwe producten. Hieronder vallen verkopers van (producten met) lithium batterijen en accu’s. De eisen gelden voor opslag in loodsen en magazijnen, maar ook in showrooms voor bijvoorbeeld elektrische auto’s en fietsen
  • In gebruik zijnde producten. Hieronder vallen bijvoorbeeld bouwbedrijven die werken met lithium accu’s en deze tijdelijk opslaan wanneer ze buiten gebruik zijn
  • Defecte end-of-life batterijen en accu’s. Hieronder vallen inzamel-, sorteer- en recyclebedrijven

Ondergrens voor het voldoen aan de eisen van PGS 37-2

PGS 37-2 is van toepassing vanaf een bepaalde ondergrens. Wat deze ondergrens is hangt af van de categorie waarin de energiedrager valt:

  • Bij energiedragers die vallen onder de bijzondere bepaling 188 van het ADR of sectie 2 van het ICAO gelden de eisen van PGS 37-2 vanaf 1.000 kg
  • Bij energiedragers die niet vallen onder bovengenoemde bepaling of sectie óf worden opgeslagen voor recycling of eindverwerking gelden de eisen van PGS 37-2 vanaf 333 kg
  • Wanneer sprake is van beschadiging van de energiedrager moet al bij de opslag van één product aan de eisen van PGS 37-2 worden voldaan

NB: Ook voor de opslag van batterijen en accu’s die onder deze ondergrens vallen geldt dat dit veilig moet gebeuren.

Zo sla je accu’s en batterijen veilig op volgens PGS 37-2

De maatregelen die zijn beschreven in PGS 37-2 hebben vier doelen:

  • Omgevingsveiligheid
  • Brandpreventie
  • Arbeidsveiligheid
  • Rampbestrijding

Ongeveer 75 maatregelen

PGS 37-2 bevat ongeveer 75 maatregelen. Deze maatregelen staan beschreven in hoofdstuk 7 van PGS 37-2. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om:

  • Het maximale gewicht dat mag worden opgeslagen
  • De maximale oppervlakte van de opslagruimte
  • De maximale opslaghoogte
  • De maximale temperatuur in de opslagruimte
  • De minimale afstand tussen energiedragers
  • Maatregelen rondom brandpreventie en -detectie

‘Typical’: scenario met maatregelen per type bedrijf en activiteit

Om te weten welke maatregelen je precies moet nemen, kun je kijken binnen welke typical je valt. Een typical is een scenario waarin per type bedrijf, activiteit en situatie wordt gekeken naar de risico’s en veiligheidsmaatregelen. Deze typicals zijn te vinden in hoofdstuk 4 en de bijlage H van het document over PGS 37-2.

Risico’s opslag en transport lithium batterijen en accu’s

Aan de opslag en het transport van batterijen en accu’s zitten verschillende risico’s:

  • Thermal runaway
    Een thermal runaway is een chemische reactie waarbij sprake is van warmte- en gasontwikkeling in de batterij. Bij een thermal runaway kan de druk zo groot worden dat er gassen ontsnappen en andere batterijen ontbranden. Ook kan een vuurzee ontstaan.
  • Explosiegevaar
    Bij een brand of blootstelling van lithium aan zuurstof kan een explosie ontstaan. Dit kan leiden tot schade aan de ruimte, andere producten of omstanders.

Gevaren voor de omgeving

Een brand of explosie brengen grote risico’s mee voor de omgeving. Zo kunnen er bijtende en giftige stoffen vrijkomen. Een explosie kan ernstige brandwonden en letsel aan ogen en huid veroorzaken.

Het blussen van batterijen die in brand staan kan zorgen voor giftig bluswater. Dat vormt een gevaar voor brandweermensen, hulpverleners, werknemers en omwonenden.

Oorzaken van brand of explosie

Het ontstaan van een brand of explosie kan verschillende oorzaken hebben:

  • Beschadiging van energiedrager door vallen (veruit de belangrijkste oorzaak)
  • Fabricagefout in energiedrager
  • Fout tijdens laadproces in de opslag
  • Veroudering tijdens opslag
  • Kortsluiting door water
  • Blikseminslag
  • Externe aanstraling (brand)
  • Mechanische impact van buitenaf
  • Beïnvloeding door andere stoffen (gemixte opslag)

Transport van lithium batterijen en accu’s

Voor transport van lithium batterijen en accu’s gelden aparte eisen. De eisen voor wegtransport zijn vastgelegd in het ADR. Het ADR is onderverdeeld in klassen. Lithium batterijen vallen in ADR-klasse 9. Voor luchttransport geldt de IATA-DGR-regelgeving.

PGS 37-2 is sterk gelinkt aan de uitgangspunten van het ADR. Zo is de ondergrens hetzelfde voor het gewicht vanaf wanneer de veiligheidseisen gelden.

Maatregelen transport lithium batterijen en accu’s

Bij maatregelen voor transport gaat het bijvoorbeeld om:

  • De verpakking van de energiedrager
  • Protectiemiddelen, zoals brandblussers, een ADR-koffer en beschermende kleding
  • Een speciale opleiding voor de chauffeur

Daarnaast moet het transport van lithium batterijen zijn voorzien van een gevaarsetiket. Hierop staat een symbool dat het gevaar van een stof aanduidt. Voor lithium batterijen geldt het gevaarsetiket 9A.

Sterke toename lithium batterijen en accu’s: 20 procent per jaar

Het aantal lithium batterijen en accu’s is de laatste jaren sterk toegenomen. In 2022 was 40 procent van het totaal aantal batterijen dat op de markt werd gezet een lithium batterij. Vijf jaar geleden lag dat aandeel nog rond de 10 procent. Jaarlijks stijgt het aantal nieuw geproduceerde lithium batterijen en accu’s met 20 procent.

Meer elektrische voertuigen en apparaten

De stijging is vooral toe te schrijven aan de verkoop van elektrische voertuigen en elektronische apparatuur, zoals telefoons en laptops. Ook in de bouw en voor tuin- en parkmachines wordt in grote mate overgestapt op lithium batterijen en accu’s.

  • Recycling accu’s elektrische auto’s
    Op de weg rijden steeds meer hybride en vol-elektrische auto’s. Hierdoor neemt de markt voor vervanging en recycling van accu’s van elektrische auto’s sterk toe. Stichting Autobatterij Recycling (ARN) verzorgt de registratie van aandrijfaccu’s van elektrische auto’s.
  • WEEE: de inname van e-waste
    Afgedankte elektronische apparatuur (AEEA) heet ook wel e-waste. Stichting OPEN verzorgt de inzameling van e-waste. Voor de inname van e-waste is een richtlijn: de WEEE (Waste of Electrical and Electronic Equipment). De WEEE geldt voor producenten en importeurs die een producentenverantwoordelijkheid hebben.

Check hier of jouw bedrijf een producentenverantwoordelijkheid heeft.

Inzamelmiddelen van Stichting OPEN voldoen aan PGS 37

Met Stichting OPEN werken we iedere dag aan veilige en verantwoorde inzameling van batterijen en accu’s. De inzamelmiddelen die we gebruiken binnen ons netwerk voldoen zowel aan de eisen van ADR als PGS 37. In 2023 zijn we gestart met de uitrol van nieuwe stalen inzamelvaten met een hoge brandwerendheid en een gasbeheersysteem in het deksel.